Lees hier ons liveblog over de Algemene Politieke Beschouwingen dag 1

De eerste dag van de ABP is voorbij

De eerste dag van de Algemene Politieke Beschouwingen zit erop. Kamervoorzitter Anouchka van Miltenburg sloot zojuist de vergadering nadat 50 Plus-leider Krol zijn laatste woorden had uitgesproken. Morgenochtend om 10.30 uur gaat het debat verder met de beantwoording van premier Rutte in eerste termijn. Uiteraard doet nrc.nl vanaf dat moment weer van minuut tot minuut verslag.

De belangrijkste momenten van het debat van vandaag teruglezen en -kijken? Dat kan in het artikel 'Het belangrijkste debat van het jaar in zeven momenten'.

Krol: schaamteloos dat spaarzaam leven wordt bestraft

De strekking van het betoog van 50 Plus-leider Henk Krol was te voorspellen: hij is niet te spreken over hoe het kabinet de pijn van de bezuinigingen over de verschillende groepen verdeelt. Ouderen zijn vooral de klos, is zijn conclusie. "Een spaarzaam leven wordt niet beloond, maar bestraft. Wij vinden dit schaamteloos."

In de zaal is intussen steeds minder aandacht voor Krol. De concentratie onder de parlementariërs neemt af, signaleert de chef van de Haagse redactie van de Volkskrant Raoul du Pré:

raouldupre Raoul du Pré De voorzitter stelt 'concentratieproblemen' in de zaal vast als Henk Krol spreekt. 'Nog 12 minuten! Kunnen we dat opbrengen?' #APB 25 september 2013 @ 17:50

Volgen

Lees de verschillende bijdragen terug

Als laatste van de fractievoorzitters komt nu Henk Krol van 50 Plus aan het woord. De bijdragen van een aantal andere fractievoorzitters zijn intussen in z'n geheel online terug te lezen:

keesvdstaaij Kees van der Staaij Waar wil de SGP kabinet en Kamerleden mee naar toenemen op werkbezoek? Naar de Ark van Noach. #APB http://t.co/mXWajUPxk2 25 september 2013 @ 17:39

Volgen

groenlinks GroenLinks Inbreng @BramvanOjikGL gemist tijdens de Algemene Beschouwingen? Lees hem hier terug #apb http://t.co/SMLjZASI0t 25 september 2013 @ 17:18

Volgen

Paul_van_Meenen Paul van Meenen Leestip: de bijdrage van @APechtold tijdens de #APB https://t.co/7qoo19J57O 25 september 2013 @ 16:54

Volgen

Thieme: veel te veel nadruk op korte termijn

Thieme spreekt vooral over de bekende thema's van de Partij voor de Dieren. Er is veel te veel nadruk op de korte termijn en te weinig aandacht voor urgente problemen als klimaatverandering en het vergroenen van de economie, aldus Thieme. "Onze kinderen gaan het minder krijgen dan wij het hebben gehad", zei de fractievoorzitter. Economische groei vormt volgens haar niet de oplossing, maar juist het probleem. Ze waarschuwde voor het uitbreken van een nieuwe financiële crisis.

Debat bijna klaar, maar ambtenaren moeten door

De fractievoorzitter van de Partij voor de Dieren, Marianne Thieme, voert op dit moment het woord. 50 Plus-voorman Henk Krol mag zometeen het debat voor vandaag afsluiten. Hoewel de politici dan klaar zijn, moeten de ambtenaren van Rutte de hele avond en nacht doorwerken, twittert RTL-journalist Jos Heymans:

JosHeymans Jos Heymans Thieme en Krol en dan zit het erop voor vandaag. Niet voor de ambtenaren. Die moeten vanavond/vannacht antwoorden Rutte voorbereiden. #apb 25 september 2013 @ 17:24

Volgen

Van der Staaij benadrukt christelijke thema's

SGP-leider Van der Staaij legde in het vervolg van zijn betoog de nadruk op een aantal christelijke thema's. Zo sprak hij zich - niet voor het eerst - uit tegen websites als SecondLove, die vreemdgaan binnen relaties aanmoedigen. Verder vroeg hij aandacht voor de benarde positie van christenen in het Midden-Oosten.

Van der Staaij scoort vooral met de opbouw en vorm van zijn betoog:

RoderikvGrieken Roderik van Grieken Ontzettend knap hoe vd Staaij iedereen na een hele dag debat en een rammelende maag toch nog op het puntje van stoel krijgt met leuk betoog 25 september 2013 @ 17:14

Volgen

ajboekestijn Arend Jan Boekestijn @keesvdstaaij flikt het hem weer 25 september 2013 @ 17:11

Volgen

HanTenBroeke Han ten Broeke Ik dacht dat behoudende christenen nog steeds op zoek waren naar de Ark van Noach, maar @keesvdstaaij heeft haar gevonden in Dordrecht 1/2 25 september 2013 @ 17:20

Volgen

Komische bijdrage SGP-leider

SGP-leider Kees van der Staaij maakt bijna cabaret van zijn bijdrage. Hij vraagt zich in zijn betoog af naar welke plekken zijn collegafractievoorzitters op werkbezoek zouden gaan. Wel sluit hij elke passage af met een serieuze vraag aan het kabinet.

JosHeymans Jos Heymans Volop humor in speech Van der Staaij over werkbezoeken fracties: "Waar zou het CDA naartoe gaan? Geen idee." #apb 25 september 2013 @ 17:07

Volgen

In de rest van zijn bijdrage vraagt Van der Staaij vooral aandacht voor de koopkracht van gezinnen.

'GroenLinks wil geen nieuwe verkiezingen'

Van Ojik sloot zijn betoog af met onderstaande woorden. Hij stelde dat het kabinet nu kan kiezen of het linksom of rechtsom op zoek gaat naar meerderheden in de Eerste Kamer:

"Ook GroenLinks is niet uit op nieuwe verkiezingen en het vertrek van dit kabinet. Ik zou zeggen: laat het kabinet regeren. Dat kan linksom of rechtsom. Kies je voor eerlijk delen of voor de nullijn. Kies je voor investeringen of blijft de bezuinigingsagenda dominant. De burger wil duidelijkheid en daadkracht."

Van Ojik heeft vooral kritiek op kabinet

GroenLinks-leider Bram van Ojik is bepaald niet te spreken over het kabinetsbeleid, blijkt uit zijn betoog waaruit GroenLinks een aantal citaten twitterde:

groenlinks GroenLinks “De visie van Rutte en zijn kabinet is onverstandig en bekrompen,” zegt @BramvanOjikGL #apb 25 september 2013 @ 16:45

Volgen

groenlinks GroenLinks #apb @BramvanOjikGL: "De huidige crisis komt door de liberale agenda van privatisering, marktwerking en deregulering. De VVD-agenda." 25 september 2013 @ 16:50

Volgen

groenlinks GroenLinks "Melkert kwam met de Melkertbanen. Wat heeft Asscher? Asscher heeft alleen een website," zegt @BramvanOjikGL tijdens de #apb 25 september 2013 @ 16:55

Volgen

groenlinks GroenLinks #apb @BramvanOjikGL: "Sinds dit kabinet is onze energie niets schoner geworden. Van alle EU-landen scoort NL het slechtst op klimaatbeleid." 25 september 2013 @ 16:56

Volgen

groenlinks GroenLinks #apb @BramvanOjikGL: "Kabinet wil bezuinigen op de thuiszorg, jeugdzorg, dagbesteding, verzorging en gehandicapten." Waarop eigenlijk niet? 25 september 2013 @ 16:59

Volgen

Zometeen spreekt SGP-leider Kees van der Staaij. De spanning stijgt volgens zijn collega Elbert Dijkgraaf:

elbertdijkgraaf Elbert Dijkgraaf De Kamer maakt zich op voor de bijdrage van @keesvdstaaij. Over minuut of wat. De spanning stijgt. 25 september 2013 @ 16:51

Volgen

Analyse NOS: start APB verliep stroef

NOS-verslaggever Dominique van der Heyde vatte in het 18.00 uur Journaal het debat van vandaag tot nu toe samen. Het loopt nog stroef tussen de coalitie en oppositie, is zijn conclusie:

Nog paar partijen, Kamer loopt al leeg

Inmiddels is GroenLinks-fractievoorzitter Bram van Ojik aan het woord. Hij vindt dat premier Rutte de verkeerde visie heeft:

groenlinks GroenLinks #apb @BramvanOjikGL: “Rutte heeft wel degelijk visie: hij vindt bezuinigingen belangrijker dan banen.” Wij niet http://t.co/FlN5wz8aWa 25 september 2013 @ 16:43

Vijf vragen en antwoorden over de circulaire economie

We gaan niet zuinig om met de grondstoffen van onze aarde. De producten waarin ze verwerkt zijn, hebben een steeds kortere levensduur en kunnen steeds moeilijker hergebruikt worden. Reden voor GroenLinks om te pleiten voor een overstap op een circulaire economie. We zetten vijf vragen met antwoorden op een rij.

Volgen

Na Van Ojik volgen nog een aantal kleine fracties aan het woord, namelijk 50Plus, de SGP en de Partij voor de Dieren. Novum-verslaggever Roelf Jan Duin constateert op Twitter dat het parlement al langzaam leegloopt:

rjduin Roelf Jan Duin De Kamer stroomt langzaam leeg. Momenteel zitten nog 74 Kamerleden op hun plek (ja, dat heb ik geteld). 25 september 2013 @ 16:45

Volgen

Slob: laten we het goede zoeken voor ons land

ChristenUnie-fractievoorzitter Slob sloot zojuist zijn betoog af en benadrukte dat zijn partij positief staat tegenover samenwerking met het kabinet:

"Mijn fractie beseft dat het kabinet voor een hele moeilijke opgave staat. Onze opstelling is helder: wij staren ons niet blind op getallen, maar kijken naar het effect van maatregelen. Mijn fractie wil meewerken aan het goede zoeken voor ons land, zodat we de negatieve spiraal kunnen doorbreken en kunnen zoeken naar perspectief."

Slob introduceerde eerder het begrip "gerechtigheid" en sneed een aantal typische ChristenUnie-thema's aan. Hij sprak zijn zorgen uit over het grote aantal jaarlijkse abortussen en een gebrek aan daadkracht als het gaat om de aanpak van prostitutie. Ook veroordeelde hij het "gejojo" met ontwikkelingssamenwerking, waarop opnieuw gekort wordt volgend jaar. Slob pleitte voor "compassie met onze medemens", ook in het buitenland.

Terugkijken: omgangsregels worden er niet duidelijker op

De omgangsregels in de Tweede Kamer zijn er vandaag niet duidelijker op geworden, zei Pechtold tijdens het debat, nadat hij werd gecorrigeerd door Kamervoorzitter Van Miltenburg. Hij mocht minister Blok niet bij zijn eigen naam aanspreken. Pechtold zei er het volgende over:

Brussel even centraal tijdens debat

Nu Slob begonnen is over de vraag of er zes miljard bezuinigd moet worden, staat Europa even centraal tijdens het debat. De financieel specialist van het CDA, Pieter Omtzigt, roept even in herinnering dat Nederland heeft aangedrongen op de strenge Europese begrotingsregels die ons land nu zelf ook parten spelen:

PieterOmtzigt Pieter Omtzigt Tegenbegrotingen zijn je eigen alternatief voor kabinetsbeleid. Bijzonder dat Samsom en Wilders het samen framen als sollicitatiebrieven 25 september 2013 @ 16:24

Volgen

PieterOmtzigt Pieter Omtzigt Op aandringen NL is macht eurocommissaris voor economische en monetaire zaken (dhr. Rehn) vergroot. Nu is iedereen zelfs titel vergeten. 25 september 2013 @ 16:26

Volgen

Slob had overigens wat moeite met het benoemen van de functie van Olli Rehn, eurocommissaris van Monetaire Zaken:

JosHeymans Jos Heymans Als je geen namen maar functies moet noemen, wordt het lastig. Slob CU: Oli Rehn, o nee, de Eurocommissaris van wat ook alweer? #apb 25 september 2013 @ 16:27

Volgen

Voor boetes van Brussel hoeven we overigens niet zo bang te zijn, denkt oud-VVD-Kamerlid Boekestijn:

ajboekestijn Arend Jan Boekestijn Als niemand het durft te zeggen dan doe ik het maar: de boeteprocedure in Brussel is boterzacht 25 september 2013 @ 16:19

Volgen

ajboekestijn Arend Jan Boekestijn Er is geen Franse socialist te vinden die enig ontzag heeft voor de 3 procent regel 25 september 2013 @ 16:22

Volgen

Slob: blijft kabinet in zijn begrotingsgelijk hangen?

ChristenUnie-fractievoorzitter Arie Slob hoopt dat het kabinet bereid is om af te zien van het bedrag van zes miljard aan bezuinigingen. Volgens Slob is zes miljard op dit moment te veel en zou drie miljard bezuinigen beter zijn. De ChristenUnie kan, net als partijen als het CDA en D66, in de Eerste Kamer van belang zijn voor steun aan de kabinetsplannen.

PvdA-leider Samsom reageerde door Slob te vragen hoe Nederland het in Brussel kan uitleggen dat het begrotingstekort nog verder oploopt. De ChristenUnie was toch ook altijd voorstander van begrotingsdiscipline, legt Samsom Slob voor.

Voormalig VVD-Kamerlid Arend Jan Boekestijn merkt op dat Slob de enige van de fractievoorzitters is die de eurocrisis noemt:

ajboekestijn Arend Jan Boekestijn Arie Slob is de enige politicus die de eurocrisis noemt. Andere partijen doen net alsof deze crisis opgelost is. 25 september 2013 @ 16:16

Volgen

Pechtold: boosheid over politiek kan gestopt

Pechtold sprak zojuist in het slot van zijn betoog over de kloof tussen burgers en de politiek. De D66-leider gelooft dat die kloof gedicht kan worden als politici in Den Haag daadkracht tonen en aan echte hervormingen werken:

"Niet eerder was de afkeer van de politiek zo groot. De democratie loopt tegen zijn grenzen aan. De boosheid en walging kunnen gestopt worden, als we hier de eerste stap zetten op weg naar het herstel van vertrouwen. […] Het kabinet staat voor een heldere keuze: doormodderen, of aan de slag. Wij wachten met meer dan gewone belangstelling de reactie van het kabinet af."

D66-Kamerlid Pia Dijkstra vat het als volgt samen:

piadijkstra Pia Dijkstra Kabinet: pak de regie terug en doe zaken in het parlement! oproep @APechtoId #D66 APB13 25 september 2013 @ 16:11

Volgen

Inmiddels is ChristenUnie-fractievoorzitter Arie Slob aan het woord.

Buma licht 'U zoekt het maar uit' toe

Nog één keer komen we even terug op het incident tussen Samsom en Buma. Hieronder legt CDA-leider Buma aan de NOS uit wat hij met de opmerking "U zoekt het maar uit" bedoelde:

Pechtold: kabinet, wij bieden een alternatief

Pechtold stelt zich constructief op, hoewel hij vindt dat de bal nu bij het kabinet ligt. Als VVD en PvdA willen dat D66 de begroting van het kabinet steunt, zullen ze een aantal plannen van D66 moeten overnemen. "Wat is ons alternatief u waard", vraagt Pechtold aan Rutte.

Pechtold heeft kritiek op voorzitter

Kamervoorzitter Anouchka van Miltenburg corrigeerde Pechtold zojuist en zei dat de D66-leider minister Blok op de goede manier moet aanspreken. Hij had 'de minister van Wonen en Rijksdienst' moeten zeggen, aldus Van Miltenburg. Pechtold merkt op dat de Kamervoorzitter eerder vandaag Wilders niet corrigeerde toen hij hem een "miezerig mannetje" noemde:

erikvderwalle Erik van der Walle Voorzitter maant Pechtold om ministers niet bij naam te noemen. Van Miltenburg deed niets toen Wilders Pechtold miezerig mannetje noemde#apb 25 september 2013 @ 15:47

Volgen

Parlementair verslaggever van Novum Roelf Jan Duin denkt er het zijne van:

rjduin Roelf Jan Duin Wilders mocht wel Job Cohen vergelijken met Cruyff (beiden niet aanwezig) maar ministers mogen niet met hun naam worden aangesproken. Raar. 25 september 2013 @ 15:49

Volgen

Volkskrant-journalist Kustaw Bessems vindt Van Miltenburg niet beter geworden:

KustawBessems Kustaw Bessems Oei, Van Miltenburg is niet echt beter geworden nog. #APB 25 september 2013 @ 15:49

Volgen

Coalitie en oppositie nog niet dichterbij elkaar

PvdA-leider Samsom probeerde net voor de tweede keer de verhouding met CDA-leider Buma weer te herstellen, maar het komt allemaal wat laat, analyseert onze politiek redacteur Thijs Niemantsverdriet:

thijsniemant T Niemantsverdriet Samsom zegt nu telkens "dat snap ik" in zijn interrupties, maar het gevoel bij de oppositie is: dat had hij eerder vandaag moeten doen. #apb 25 september 2013 @ 15:44

Volgen

RTL-verslaggever Jos Heymans constateert dat de coalitie en de oppositiepartijen na zeven uur debatteren nog niet veel dichterbij elkaar zijn gekomen:

JosHeymans Jos Heymans Coalitie en oppositie naderen elkaar nog niet echt na 7 uur debatteren. Ze hebben nog anderhalve dag te gaan. Wie weet. #apb 25 september 2013 @ 15:43

Volgen

D66-leider Pechtold nu aan het woord

Nu CDA-leider Sybrand van Haersma Buma is uitgesproken, kan D66-fractievoorzitter Alexander Pechtold aan zijn termijn beginnen. D66 kan voor de coalitie ook cruciaal zijn voor de steun aan bepaalde plannen in de Eerste Kamer. De verhouding tussen D66 en de coalitiepartijen is de laatste tijd echter verslechterd. Zo werden deze zomer tevergeefs gesprekken gevoerd tussen het kabinet en D66 en GroenLinks over onderwijs, duurzaamheid en regelingen voor ouders met kinderen.

De sfeer tussen de coalitiepartijen en Pechtold zal een interessant onderdeel van de Algemene Beschouwingen zijn, voorspelde onze politiek redacteur Thijs Niemantsverdriet eerder:

"Een politieke deal bestaat voor de helft uit de chemie tussen personen. De chemie tussen Pechtold en met name PvdA-leider Samsom is de laatste weken niet best, zoals vorige week nog bleek tijdens het Prinsjesdagdebat toen ze elkaar harde verwijten maakten over onderwijs. De irritaties zijn ontstaan door de mislukte zomerflirt, waarvan beide partijen elkaar de schuld gaven. De vraag voor het debat is of ze dit tijdens het debat opzij kunnen zetten."

Buma sluit af: belangrijke fase voor kabinet

CDA-leider Buma sloot zojuist zijn inbreng af met de volgende conclusie:

“Voor het kabinet breekt nu een belangrijke fase aan. Gaat premier Rutte door op de ingeslagen weg van lastenverzwaring en nivellering of kiest hij voor het alternatief van een kleinere overheid en meer banen? De richting die het CDA uit wil is duidelijk.”

Onze politiek redacteur Erik van der Walle concludeert naar aanleiding van het onderonsje tussen Buma en Zijlstra van zojuist:

erikvderwalle Erik van der Walle Zijlstra constateert na interruptie optimistisch dat Buma ruimte laat voor onderhandelingen, maar erg open ging de deur niet #apb 25 september 2013 @ 15:32

Volgen

Buma: ja, ook ik wil compromissen sluiten

VVD-fractievoorzitter Zijlstra peilde net bij Buma of ook het CDA bereid is tot het sluiten van compromissen. Ja, zei Buma in een reactie, hoewel hij wel een aantal voorwaarden heeft. Zo wil hij minder nivellering, geen lastenverzwaringen en moet het creëeren van werkgelegenheid voorop staan.

FD-journalist Leon Willems citeert Zijlstra:

Leon_Willems Leon Willems Zijlstra (VVD) wil onderhandelingsruimte Buma (CDA) aftasten "want u verwacht toch niet dat coalitie wel bij uw kruisje tekent?" #APB 25 september 2013 @ 15:27

Volgen

'Na weglopen Buma matigde Samsom zijn toon'

Onze politiek redacteur Thijs Niemantsverdriet zegt dat Samsom vanmiddag de deur eerst inderdaad leek dicht te gooien, maar dat iedereen in de wandelgangen zegt dat de PvdA nog steeds met de oppositie wil praten:

"Samsom leek de deur eerst met enige kracht dicht te gooien. Het was niet eens zo zeer wat hij zei, maar ook hoe hij het zei en de houding die hij uitstraalde. Hij wekte niet de indruk om open te staan voor onderhandelingen. Dat pakte niet goed uit. Maar nadat Buma was weggelopen leek hij zijn toon te matigen en werd het wat milder.

Samsom houdt de deur ook wel open. Iedereen hier in de wandelgangen zegt ook: de PvdA wil wel praten. Interessant was ook de reactie van Samsom op Van der Staaij (SGP) die informeerde naar de situatie over gezinnen. Dat lijkt wat marginaal, maar is het niet. Samsom stelde zich open op, natuurlijk wil hij zijn best doen. Ook de ene zetel van de SGP in de Eerste Kamer kan belangrijk zijn."

Meer in ons aparte nieuwsbericht over de termijn van Samsom.

Sfeer tussen Buma en Samsom nog niet best

PvdA-leider Samsom interrumpeert Buma en probeert weer wat toenadering tot de geïrriteerde CDA-leider te zoeken. Die is echter niet direct enthousiast, blijkt uit zijn reactie: "Dat praten heeft u net al voorkomen", zei Buma, refererend aan de houding van Samsom eerder vanmiddag, die volgens Buma weinig hoop gaf op samenwerking tussen CDA en het kabinet.

FD-journalist Leon Willems typeert de sfeer tussen Samsom en Buma als volgt:

Leon_Willems Leon Willems De chemie tussen Buma en Samsom is van een zeldzame Syrische aard #APG 25 september 2013 @ 15:21

Volgen

Halsema kritiseert gescheld Wilders

Voormalig GroenLinks-partijleider Femke Halsema blikt nog even terug op de aanvaring tussen PVV-leider Wilders en D66-fractievoorzitter Pechtold vanochtend:

FemkeHalsema Femke Halsema Verontrustend trouwens, een politieke leider die terechte kritiek van @APechtold alleen nog beantwoordt met ordinair, ad hominem gescheld. 25 september 2013 @ 15:17

Volgen

Kijkwijzer: opletten wat Pechtold en Slob gaan doen

Onze politiek redacteur Thijs Niemantsverdriet, die het debat op dit moment vanuit de Tweede Kamer volgt, blikt vooruit op de komende uren van het debat:

"Met Samsom is het spannendste deel wel geweest. Hij - en Zijlstra - zullen Buma niet scherp gaan aanvallen, daar hebben ze geen belang bij. Interessanter is om te kijken wat Pechtold en Slob zullen gaan doen. Trekt de oppositie gezamenlijk op? CDA, D66 en CU willen alle drie minder lastenverzwaringen en aanpassingen aan het sociaal akkoord. Toch verschillen hun alternatieve begrotingen veel. Staan ze als een eensgezind blok achter de microfoon of zijn ze verdeeld?"

CDA-leider Buma vergelijkt de hoge lasten in Nederland intussen met de situatie in Cuba, twittert onze verslaggever Erik van der Walle:

erikvderwalle Erik van der Walle Buma zet hoogste Cubaanse belastingtarief (50%) af tegen marginale lastendruk in Nederland. #apb 25 september 2013 @ 15:11

Volgen

Wilders viel Buma even later opnieuw aan op de verantwoordelijkheid van het CDA voor eerdere lastenverzwaringen:

erikvderwalle Erik van der Walle Wilders valt Buma wederom aan op rol in Kunduzakkoord: gok dat Buma hem nu beticht van weglopen bij Rutte 1. #apb 25 september 2013 @ 15:13

Volgen

Buma: het roer moet om

Buma wilde vandaag geen motie van wantrouwen steunen, maar "het roer moet om" bij het kabinet. Nederland blijft helaas achter bij de rest van Europa, stelt de CDA-leider. De werkloosheid is hoog, het consumentenvertouwen laag. Buma vindt dat de focus moet liggen op meer banen en dat burgers en bedrijven meer vrijheid moeten krijgen in wat hij de 'participatiesamenleving' noemt. Wat het kabinet nu doet is banen vernietigen door de lasten te verhogen, zegt Buma.

'CDA en coalitie nog ver uit elkaar'

Hoewel Buma zijn eisen van maandag verpakte als handreiking, liggen het kabinet en het CDA nog ver uit elkaar, concludeerde onze politiek redacteur Thijs Niemantsverdriet eerder:

"De voorstellen van het CDA staan ver af van de kabinetsplannen en betekenen onder andere de ontmanteling van het sociaal akkoord. Het zal nog een hele tour zijn om ergens in het midden te belanden. Buma zelf zit echter ook in een lastig parket omdat hij zit met een fractie die het liefst nee zegt tegen het kabinet, terwijl zijn achterban een meer pragmatische koers wil. Door zich constructief op te stellen kan Buma in ieder geval zeggen dat hij het geprobeerd heeft."

Wachten op inbreng van Buma

Zometeen komt CDA-leider Sybrand van Haersma Buma aan het woord. Hij kan van cruciaal belang zijn voor het kabinet omdat het CDA de coalitie van VVD en PvdA in de Eerste Kamer aan een meerderheid kan helpen. De coalitie heeft daar 30 van de 75 zetels, het CDA heeft er 11.

Buma was het afgelopen jaar zeer kritisch op het kabinetsbeleid, maar zei in De Telegraaf dat hij het kabinet wil steunen als het beleid op een aantal voor het CDA cruciale punten wordt aangepast. Buma wil onder meer lastenverlichting, extra korten op toeslagen en een nullijn in de zorg.

Eerder vanmiddag kwam Buma in aanvaring met PvdA-leider Samsom, die volgens de CDA-fractievoorzitter de deur dichtgooide door weinig opties tot samenwerking te bieden. Wellicht komt Buma er in zijn eigen inbreng zo op terug.

Tien minuten geschorst. Straks: Buma

Er is voor tien minuten geschorst. Straks zal Sybrand van Haersma Buma (CDA) aan het woord komen.

Aan het begin van zijn verhaal leek het erop dat PvdA-leider Diederik Samsom de deur dicht sloeg. Eerst naar Pechtold, die enkele maatregelen uit het sociaal akkoord versneld wil invoeren. Daarna kreeg Buma, die minder nivellering wil, de wind van voren, waarop hij Samsom gepikeerd de rug toekeerde. Ook Slob zei de zaak weinig hoopvol in te zien.

Bekijk hier de beelden

Even later, weer in debat met Pechtold, bood Samsom toch een opening. Pechtold wilde nogmaals horen of er met de PvdA te praten viel. Daarop volgde een duidelijk "ja" van Samsom. Ook het CDA kreeg toch nog wat stroop om de mond gesmeerd: Samsom vroeg aandacht voor een CDA-plan om verhuurders en woningbezitters meer te laten investeren in energiebesparing.

tomjanmeeus Tom-Jan Meeus Het verschil: in de campagne van 2012 durfde Wilders Samsom niet aan te vallen, nu wel #apb 25 september 2013 @ 14:47

Volgen

Samsom en Drees

Donatello Piras, trainer bij het Nederlands Debat Instituut over het optreden van Samsom:

DonatelloPiras Donatello Piras Samsom begint & eindigt met Drees. In tussenliggend verhaal brug met oppositie te slaan & eigen verhaal te houden. Lukt matig #apb 25 september 2013 @ 14:42

Volgen

De samenvatting in vijf momenten

Bent u niet al sinds vanochtend aan de livestream (of dit liveblog) gekluisterd? Hier een korte samenvatting van de gebeurtenissen tot nu toe: de Algemene Politieke Beschouwingen in vijf momenten.

Souffleur voor de voorzitter

Voorzitter Van Miltenburg heeft een coach in de zaal:

JosHeymans Jos Heymans Het valt Kamerleden op dat de coach van Van Miltenburg haar souffleert vanuit de coulissen van de plenaire zaal. #apb 25 september 2013 @ 14:18

Volgen

Eerder vandaag kreeg ze wat kritiek, bijvoorbeeld omdat ze niet ingreep toen Wilders vanochtend heftig uitviel tegen Pechtold:

JosHeymans Jos Heymans Van Miltenburg vraagt sprekers via voorzitter te spreken en niet rechtstreeks. Zei ze vanochtend niet bij uitval Wilders/Pechtold. #apb 25 september 2013 @ 13:37

Volgen

Wilders: Samsom, ga zo door

PVV-leider Wilders gaf aan dat PvdA-fractievoorzitter Samsom vooral zo door moet blijven gaan. Het is namelijk duidelijk dat er geen zaken met hem gedaan kunnen worden, aldus Wilders. Hij refereerde aan de moeite voor de oppositiepartijen om met Samsom tot een aanpassing van de regeringsplannen te komen:

Een artikel uit 2006

Marianne Thieme vroeg Samsom net in een interruptie om een reactie op een opiniestuk uit 2006. Dat kwam haar op gelach uit de zaal te staan:

ArdvanderSteur Ard van der Steur Ongelooflijk, @mariannethieme vraagt reactie op artikel uit 2006 van @JacquesMonasch. Lekker actueel en relevant. Samson reageert met humor 25 september 2013 @ 14:01

Volgen

DonatelloPiras Donatello Piras Marianne Thieme mag 3 vragen stellen aan Samsom. Geen vd 3 leidt ook maar tot een lastig gevoel. Wel veel verwarring bij de toehoorder #apb 25 september 2013 @ 14:02

Volgen

De druk op Samsom is hoog

Foto ANP / Martijn Beekman

Samsom wil overal over praten - alleen niet vandaag

Ondanks zijn weinig toeschietelijke houding in het begin, geeft Samsom nu weer aan dat er wel met de oppositie te praten is over een aanpassing van de regeringsplannen:

erikvderwalle Erik van der Walle Samson begint na irritatie Buma en Slop andere toon aan te slaan: er valt over alles te praten in de zin dat we tot elkaar gaan komen #apb 25 september 2013 @ 13:49

Volgen

tomjanmeeus Tom-Jan Meeus Samsom wil overal over praten. Maar kennelijk vandaag nog niet #apb 25 september 2013 @ 13:50

Volgen

'U zoekt het maar uit'

Samsom zegt open te staan voor andere plannen, maar wil niet tegemoetkomen aan de wens van CDA en D66 om delen uit het sociaal akkoord eerder in te voeren.

erikvderwalle Erik van der Walle Samsom: ik praat er nu over met u, maar wil ook direct mijn mening geven: versnelling ontslagrecht is denk ik niet eens mogelijk #apb 25 september 2013 @ 13:28

Volgen

Buma wilde van Samsom ook weten in hoeverre die bereid was in te gaan op andere voorstellen van de oppositie. Zo wil Buma dat er minder wordt genivelleerd en dat de belastingdruk omlaag gaat. Samsom ging niet op die maatregelen in. Dat komt hem op kritiek te staan:

JoostVullings Joost Vullings Volgens Buma (CDA) gooit Samsom twee keer achter elkaar de deur dicht. #abp Vooralsnog geen uitgestoken hand. 25 september 2013 @ 13:25

Volgen

erikvderwalle Erik van der Walle Pechtold: praten over nivellering en versnelde verkorting ww/ontslagrecht moet centraal staan, dat is de kern van dit debat. Wil u dat? #apb 25 september 2013 @ 13:27

Volgen

ajboekestijn Arend Jan Boekestijn Het blijft zo een beetje kloppen in slagroom met Samsom. Hij wil over alles praten maar houdt vast aan zijn standpunten 25 september 2013 @ 13:28

Volgen

ronfresen Ron Fresen Het gaat na open armen vd VVD nu hard tegen hard tussen Samsom en CDA (deur dicht?) en ook CU. Moet de druk tot uiterste oplopen? #apb 25 september 2013 @ 13:40

Volgen

En frustratie zelfs, want CDA-leider Buma beet Samsom toe dat hij het maar moet uitzoeken toen die naar zijn zin onvoldoende inging op voorstellen van het CDA:

erikvderwalle Erik van der Walle Buma: u zoekt het maar uit! #apb 25 september 2013 @ 13:33

Volgen

JosHeymans Jos Heymans Van Miltenburg vraagt sprekers via voorzitter te spreken en niet rechtstreeks. Zei ze vanochtend niet bij uitval Wilders/Pechtold. #apb 25 september 2013 @ 13:37

Volgen

PvdA en CDA staan ondertussen lijnrecht tegenover elkaar. Buma voorspelde dat de coalitie het op deze manier moeilijk zal krijgen meerderheden in de Eerste Kamer te vinden. "Zoek ze maar, ik weet niet waar u ze zult vinden." Ook ChristenUnie-fractievoorzitter Arie Slob zei geen ruimte te zien om zaken te doen

Druk op Samsom hoog

Samsom wordt vandaag heel wat vaker onderbroken door oppositiepartijen dan Roemer voor hem. De druk op hem is hoog, constateert onze redacteur Tom-Jan Meeus, aanwezig bij het debat:

tomjanmeeus Tom-Jan Meeus De interrupties van Buma en Pechtold illustreren dat de druk op Samsom het hoogste zal worden #apb 25 september 2013 @ 13:24

Volgen

Samsom aan het woord

Ondertussen is Diederik Samsom aan het woord. Hij wordt vaker onderbroken dan zijn voorganger Roemer. Hij verbindt aan het begin van zijn betoog de oprichting van de PvdA aan de huidige politieke situatie:

Leon_Willems Leon Willems Samsom: alles wat werkgelegenheid bevordert kunnen we versnellen in het sociaal akkoord. #APB Maar niet verkorting WW en ontslagrecht 25 september 2013 @ 13:15

Volgen

Voor de hervatting van het debat gaf Samsom aan dat hij met partijen wil praten over het anders inrichten van de geplande bezuinigingen. Maar hij zegt nu in ieder geval niet versneld hervormingen als het ontslagrecht uit het sociaal akkoord te willen invoeren. VVD-fractieleider Halbe Zijlstra opperde eerder als handreiking aan CDA en D66 om de hervorming van het ontslagrecht vervroegd in te laten gaan.

erikvderwalle Erik van der Walle Samsom (PvdA) koppelt vooruitgangsgeloof van Drees aan huidige politieke situatie: realisme hand in hand met idealisme. #apb 25 september 2013 @ 13:10

Volgen

erikvderwalle Erik van der Walle Samsom herhaalt dat hij maatregelen rond ww en ontslagrecht uit sociaal akkoord niet wil versnellen; levert volgens hem niets op #apb 25 september 2013 @ 13:18

Volgen

Ook Zijlstra gaf eerder vandaag aan open te staan voor bezuinigingsplannen van andere partijen. De vraag is alleen welke veranderingen dat zouden zijn:

MVroomans margriet vroomans Gelijkenis @halbezijlstra en @diederiksamsom #apb: er is heel veel bespreekbaar. De vraag is alleen: wie praat straks/steunt wie. 25 september 2013 @ 13:21

Volgen

Belangrijkste punten Roemer

De belangrijkste punten uit het betoog van SP'er Roemer:

• De participatiesamenleving van het kabinet is een eufemisme voor "zoek-het-lekker-zelf-maar-uit". Volgens Roemer trekt de regering juist "de handen af van de samenleving".
• "Een premier kan niet de sloophamer hanteren en daarna verbaasd zijn dat het huis in elkaar stort." Geforceerd bezuinigen verlengt en verdiept alleen maar de crisis, aldus Roemer. Roemer ziet werkloosheid en armoede als de grootste problemen van deze tijd.
• De financiële sector moet op de schop, financiële markten zullen moeten worden gereguleerd.
• Een kleinere overheid zorgt volgens Roemer voor grotere klassen op school, minder agenten op straat, verdere verschraling van de thuiszorg en voor meer jongeren die met een studieschuld worden opgezadeld. Ook zullen er minder inspecties zijn, waardoor het volgens hem wachten is op een volgende brand bij Chemie-Pack, een uitbraak van Q-koorts en meer voedselschandalen.

JosHeymans Jos Heymans Zoek-het-lekker-zelf-uit is rode draad in verhaal @emileroemer SP. Kabinet gooit de problemen bij de burgers over de schutting. #apb 25 september 2013 @ 12:53

Volgen

erikvderwalle Erik van der Walle Roemer: kabinet is zinloze exercitie, maar niet verwacht dat het zo snel zou ontsporen. #apb 25 september 2013 @ 13:07

Volgen

Alleen D66-leider Alexander Pechtold interrumpeerde Roemer tijdens zijn betoog. Nu neemt Diederik Samsom het stokje van Roemer over.

Nog geen interruptie voor Roemer

Op die vroege onderbreking van Samsom na, is Roemer overigens nog door niemand geïnterrumpeerd tijdens zijn al ruim twintig minuten durende betoog.

erikvderwalle Erik van der Walle Benieuwd of Emile Roemer nog wordt geïnterumpeerd. Signaal van andere partijen dat isolement na PVV-motie groter is geworden? #apb 25 september 2013 @ 12:51

Volgen

erikvderwalle Erik van der Walle In het kader van de participatiesamenleving mag je toch wel één interruptie van VVD of PvdA verwachten bij Roemer? #apb 25 september 2013 @ 12:54

Volgen

'Zoek het lekker zelf uit'

Roemer is, zoals verwacht na de gesteunde motie van wantrouwen tegen het kabinet, kritisch op het beleid van de overheid:

WilcoBoom wilco boom Participatiesamenleving zoals kabinet die wil, betekent: zoek het lekker zelf uit. Aldus @emileroemer #SP #APB #troonrede 25 september 2013 @ 12:41

Volgen

Samsom: anders inrichten bezuinigingen mogelijk

Net voor de hervatting van het debat zei PvdA-leider Samsom dat hij eventueel wel met de andere partijen wil praten over het "anders inrichten" van de 6 miljard aan bezuinigingen. "Als daar goede voorstellen zijn, willen we daar naar kijken."

Debat hervat

De lunch is voorbij. Het debat in de Tweede Kamer is hervat en SP-leider Emile Roemer trapte af. Die kreeg meteen PvdA-leider Diederik Samsom bij de interruptiemicrofoon, die hem aanvalt omdat hij vanochtend de motie van wantrouwen van Wilders steunde.

erikvderwalle Erik van der Walle Roemer (SP) herhaalt dat moment van stemmen voor motie van wantrouwen ongelukkig was. Doet hij op vraag van Samsom. 'Over naar orde vd dag' 25 september 2013 @ 12:37

Volgen

Roemer zei alsnog bereid zijn steun te geven aan het kabinet als dat met goede voorstellen komt. Hij zei dat hij liever aan het einde van het debat had gestemd over de motie. "Maar een Kamermeerderheid heeft ons gedwongen er nu al over te stemmen. Een motie van wantrouwen wel of niet steunen is niet het einde van de wereld. Ieder goed voorstel zullen we blijven steunen."

LarsDuursma Lars Duursma Voelt toch beetje als showproces nu. Immers: voor #SP staat uitslag van #APB bij voorbaat vast. Dom dat partij zich hiertoe liet verleiden. 25 september 2013 @ 12:54

Volgen

Lees Wilders' opening terug

Zoals verwacht was de opening van het debat door PVV-leider Wilders vanochtend de gebeurtenis die tot nu toe het meeste aandacht heeft opgeëist. Lees hier zijn hele relaas terug.

Traditioneel vol oneliners als 'Wij gaan dit afbraakkabinet niet helpen om de portemonnee van de Nederlanders nog verder leeg te roven', 'Van de heer Samsom valt tenminste nog één ding te prijzen: als hij zo doorgaat past de hele PvdA-fractie straks in 1 JSF-straaljager' en 'Het Trio De Drie Slopers speelt gewoon door'.

PVV-leider Geert Wilders met de ruim 120.000 handtekeningen tegen het kabinetsbeleid die zijn partij heeft verzameld. Foto ANP / Robin Utrecht

Debat met twee gezichten

De eerste helft van vandaag had twee gezichten, aldus politiek redacteur Thijs Niemantsverdriet.

“Eerst was er een enorme tumult over de motie van wantrouwen van de PVV. Daarna volgende een tamelijk klassiek en degelijk debat. Daarbij gebeurde eigenlijk wat iedereen had voorspeld: aftasten waar de openingen zijn om te onderhandelen.”

Zijlstra: er zijn openingen
Dat die openingen er zijn, maakte VVD-fractievoorzitter Zijlstra duidelijk.

“Zijlstra zei “absoluut bereid te zijn” om te praten over aanpassingen. Hij sprak van “aanknopingspunten” en verwees naar het programma van het CDA. Hij gaf wel aan dat het “plaatje uiteindelijk moet kloppen”. Een deal komt dus alleen tot stand binnen de huidige financiële kaders.”

Roemer in de beeldvorming buitenspel
Na de schorsing is het de beurt aan SP-leider Emile Roemer. Heeft hij zich niet buitenspel gezet door in te stemmen met de PVV-motie?

"In de beeldvorming is dat nu natuurlijk wel het geval. Daar zal de achterban van de SP niet blij mee zijn. Het lijkt nu alsof Roemer zich laat dicteren door Wilders, terwijl je ook als partij kan zeggen: wij doen hier nu niet aan mee. Zoals 50Plus heel duidelijk deed. Het lijkt echter dramatischer dan het is. Met de SP kan nog steeds gewoon onderhandeld worden.

Wel speelt de motie in het debat een rol. Roemer zal straks waarschijnlijk niet veel geïnterrumpeerd worden. Wellicht wordt er nog een flauwe grap gemaakt, zoals Zijlstra net ook deed. Wat doet deze man aan de microfoon? Hij heeft toch net het kabinet naar huis gestuurd?"

Wachten op Samsom
Spannender wordt het volgens Niemantsverdriet als Diederik Samsom straks aan het woord komt. Tot nu toe heeft de PvdA-leider nog weinig van zich laten horen.

“Bij Zijlstra gingen het vooral over de lastenverzwaring, Samsom zal vooral worden aangesproken over de status van het sociaal akkoord en de ruimte die er is om dat akkoord open te breken.”

Roemer: we staan niet buitenspel

Ondertussen stelt SP-leider Emile Roemer voor de camera's van de NOS dat hij zijn partij niet buitenspel heeft gezet door in te stemmen met de motie van wantrouwen van de PVV.

"We hebben alleen een duidelijk signaal afgegeven dat er bij onze fractie geen vertrouwen is in dit kabinet."

Na de schorsing is Roemer aan de beurt.

Lunch. Over uur weer verder

Tijd voor lunch. Over een uur gaat het debat weer verder. De korte samenvatting van de laatste paar minuten van het verhaal van Zijlstra:

WilcoBoom wilco boom Licht aan einde tunnel. Schouders eronder. Elkaar de hand reiken. Doel heilig, betere toekomst. Daarom nu doorpakken. @HalbeZijlstra #ABP 25 september 2013 @ 11:25

Volgen

JoostVullings Joost Vullings Nog even... en dan: #apb Van het concert des levens....... #zijlstra 25 september 2013 @ 11:23

Volgen

DonatelloPiras Donatello Piras Zijlstra nergens id problemen. Ligt meer ad slechte vragen dan aan eigen verhaal. Is een aaneenrijging van tegelwijsheden. #apb 25 september 2013 @ 11:27

Volgen

Botsende wereldbeelden

erikvderwalle Erik van der Walle Roemer citeert Zijlstra: de overheid kost geld?! We hebben een samenleving, wat is dat nou weer voor opmerking? #apb 25 september 2013 @ 11:18

Volgen

PvdA en VVD oneens over snelle hervorming ontslagrecht

Nieuws van onze Haagse redactie:

PvdA-leider Samsom reageert afwijzend op de handreiking van de VVD aan oppositiepartijen CDA en D66 om hervormingen uit het sociaal akkoord versneld door te voeren. Lees hier verder.

En lees ook ons verslag tot nu toe over de spreektijd van VVD-fractieleider Halbe Zijlstra:

Zijlstra hamert op begrotingsdiscipline: maatregelen nu nodig

Ondertussen in Vak K

Foto ANP / Robin Utrecht

Samsom is stil

Alle fractievoorzitters hebben de afgelopen uren van zich laten horen, behalve PvdA-leider Diederik Samsom, merkt FD-journalist Leon Willems op.

Leon_Willems Leon Willems Alle fractievoorzitters zijn de afgelopen tweeëneenhalf uur al aan het woord geweest. Behalve Diederik Samsom. #APB 25 september 2013 @ 10:56

Volgen

Van Samsom zullen we later vandaag in ieder geval wel horen. Op dit moment is Zijlstra nog aan het woord, vervolgens is het de beurt aan SP-leider Emile Roemer. Daarna zal Samsom het PvdA-standpunt verwoorden. Overigens heeft hij in het begin van het debat wel heel even bij de microfoon gestaan: om ietwat chagrijnig in te stemmen met de stemming over de motie van de PVV.

"Daar komt gelazer van"

Zijlstra gaat te luchtig met het toptarief om, zegt oud-VVD-Kamerlid Arend-Jan Boekestijn op Twitter:

ajboekestijn Arend Jan Boekestijn Halbe gaat te luchtig om met het toptarief. Daar komt gelazer van 25 september 2013 @ 10:44

Volgen

Over belastingen gesproken

Weten waar je belastinggeld naartoe gaat? De NOS heeft daarvoor een handige tool.

"Iedereen zal pijn voelen"

"Iedereen zal de pijn voelen", zei Zijlstra. Hij reageerde op de stijging van de marginale belastingdruk. Hij erkende, net als minister Dijsselbloem van Financiën, dat de belastingdruk stijgt. "Het beleid gaat inkomenseffecten hebben."

Maar, zei hij, het koopkrachtbeeld verandert niet.

Hij zei verder te dromen van een land zonder door de overheid afgedwongen solidariteit:

DerkStokmans Derk Stokmans Zijlstra droomt van een land zonder afgedwongen solidariteit door de overheid. Pleit hij voor algehele afschaffing van belasting? Heftig. 25 september 2013 @ 10:35

Volgen

Dit zei Zijlstra tot nu toe:

• Spreekt van goed rentmeesterschap. Het is niet omdat het van Brussel moet dat er zes miljard wordt bezuinigd, maar omdat hij het zonde vindt om boetes te betalen.
• Het kabinet is goed op stoom. "We moeten de teugels niet laten vieren." Schuld aflossen, nu de rente laag is.
• Er is een nieuwe werkelijkheid: afgelopen jaren 110 miljard in economie gestoken, economie is niet gegroeid. Nederland heeft een te grote schuld. Begrotingstekorten leiden tot extra schuld, niet tot groei.
• In de tegenbegrotingen van CDA en D66 ziet hij "allemaal aanknopingspunten" om verder te praten
• Nu moeten er maatregelen worden genomen. "Van uitstel komt afstel."

Zijlstra ziet mogelijkheden tot toenadering

Zijlstra ziet positieve punten in de tegenbegrotingen van oppositiepartijen CDA en D66:

erikvderwalle Erik van der Walle Zijlstra ziet bij tegenbegrotingen D66 en CDA 'allemaal aanknopingspunten' om verder te praten. Aan dat 'tere bouwwerk' gaan we werken #apb 25 september 2013 @ 10:20

Volgen

Hij benadrukt verder met klem dat er "nu" maatregelen genomen moeten worden. Die moeten niet worden uitgesteld.

Het is inhoudelijker, maar de spanning is wel weg

Zijlstra zei na Wilders' toespraak al dat er nu echt gedebatteerd zou worden. Dat gebeurt, maar echt spannend is het niet:

hansvdlinden Hans van der Linden @thijsniemant Qua opbouw van spanningsboog is dit debat overgegaan van een blockbustermovie naar een kijkhuisfilm. 25 september 2013 @ 09:55

Volgen

VIdeo: Roemer licht zijn steun voor de motie toe

De SP steunde Wilders' motie van wantrouwen. Waarom?

Maar Zijlstra houdt zich staande

Hij wordt een steeds betere debater, vindt politiek redacteur Tom-Jan Meeus:

tomjanmeeus Tom-Jan Meeus Zijlstra wordt een steeds betere debater #apb 25 september 2013 @ 09:58

Volgen

Kritiek op VVD

Kritiek van GroenLinks-leider Van Ojik en SP-leider Roemer:

erikvderwalle Erik van der Walle Van Ojik (GroenLinks) en Roemer (SP) kritiseren rol VVD die bijna voortdurend in kabinet zat bij opbouw begrotingstekorten. 25 september 2013 @ 09:54

Volgen

Zijlstra aan het woord

VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra heeft het woord genomen:

"Sinds het begin van de crisis is er 110 miljard euro in de economie gestopt. Conclusie: de economie is niet gegroeid."

Het wordt weer inhoudelijk, zo valt politiek redacteur Van der Walle op:

erikvderwalle Erik van der Walle Hé, debat wordt inhoudelijk. Zijlstra (VVD) betoogt dat begrotingstekorten niet tot eco groei leiden. Alleen maar tot extra schuld. 25 september 2013 @ 09:48

Volgen

Ter herinnering...

...je kunt ook gewoon via ons ook live meekijken met het debat.

Wat betekent de SP-steun voor motie?

Politiek redacteur Erik van der Walle:

erikvderwalle Erik van der Walle Opmerkelijk: Roemer steunt met SP motie van wantrouwen van PVV. Zal met name PvdA niet leuk vinden. 25 september 2013 @ 09:34

Volgen

erikvderwalle Erik van der Walle Kans dat SP kabinet in senaat te hulp schiet, lijkt toch wel kleiner, na motie van wantrouwen. Ook al sluit Roemer dit vanochtend niet uit 25 september 2013 @ 09:41

Volgen

Video: "miezerig mannetje" Pechtold

Beelden van de aanvaring tussen Wilders en Pechtold:

Motie van wantrouwen verworpen. En nu verder.

31 stemmen voor, 113 tegen. De motie van wantrouwen is verworpen, het debat gaat weer verder.

Er wordt gestemd: de balans

50Plus steunt de motie van Wilders "nu" niet. De Partij voor de Dieren wel. Dat zeiden leiders Krol en Thieme vlak voor de hoofdelijke stemming, die nu bezig is.

Dus is de balans als volgt:

Ja: PVV, SP, Partij voor de Dieren
Nee VVD, PvdA, D66, CDA, SGP, ChristenUnie, GroenLinks, 50Plus

'Fatwa van Pechtold'

PVV-leider Wilders spreekt van een fatwa van Pechtold:

rjduin Roelf Jan Duin Wilders spreekt van een fatwa van Pechtold, waardoor geweld tegen hem en zijn aanhangers wordt goedgekeurd. 25 september 2013 @ 09:30

Volgen

SP steunt motie van wantrouwen

De SP steunt de motie van wantrouwen:

thijsniemant T Niemantsverdriet SP steunt motie van wantrouwen Wilders 25 september 2013 @ 09:25

Volgen

DerkStokmans Derk Stokmans Roemer steunt motie van wantrouwen Wilders. 25 september 2013 @ 09:27

Volgen

Dus zien we PVV en SP nog terug?

pieterkleinrtl pieter klein Nou, dan hebben PVV en SP nu lekker vrij #apb 25 september 2013 @ 09:25

Volgen

Wat is er net gebeurd?

De beschouwingen waren amper begonnen over de gemoederen liepen al hoog op. Dit is wat er voor de schorsing gebeurde:

• Wilders nam het woord "voor een paar minuten". Hij uitte felle kritiek op het kabinetsbeleid, kwam met een pak papier met handtekeningen van mensen voor wie "genoeg genoeg is".
• Wilders beschuldigde oppositiepartijen van hypocrisie door toch het kabinet steun te willen bieden. Wilders werd op zijn beurt weer beschuldigd aan het huidige beleid te hebben bijgedragen;
• Er was een aanvaring tussen D66-leider Alexander Pechtold en Wilders: Pechtold had op een bijeenkomst van de PVV neonazi's gezien. Hij vroeg of Wilders daar afstand van zou willen nemen. Wilders "liet zich niet uitmaken voor een nazi" en noemde Pechtold een "zielig" en "miezerig" mannetje;
• Wilders eindigt, na meer dan "een paar minuten" met de verwachte motie van wantrouwen. Daar wordt meteen over gestemd als de vergadering wordt hervat.

SP heeft langer de tijd nodig, langer geschorst

De SP lijkt langer nodig te hebben voor een besluit over de stemming. De vergadering is tien minuten langer geschorst.

Dat leek al even zo:

DerkStokmans Derk Stokmans Er wordt zo gestemd over motie van wantrouwen, maar de SP lijkt nog wat bedenktijd nodig te hebben. Lege zetels. 25 september 2013 @ 09:13

Volgen

In de herhaling: Wilders' pak papier

Wilders biedt premier Rutte een pak papier met handtekeningen van mensen aan die het kabinet zat zijn:

Foto: Wilders aan het woord

Foto ANP/ Robin Utrecht

Plasterk: raar dat er nu al wordt gestemd

PvdA-minister Ronald Plasterk zei tegenover de NOS het "raar" te vinden dat er nu al over de motie zal worden gestemd door de Kamer, zonder antwoord van de premier, zonder inhoudelijke behandeling.

Ook NOS-coryfee Ferry Mingelen zegt dit:

FerryMingelen Ferry Mingelen Vreemd dat kamer direct over motie v wantrouwen wil stemmen. Juist als de spanning hoog oploopt moeten procedures zorgvuldig zijn. 25 september 2013 @ 09:06

Volgen

Er is eventueel wel steun voor de motie

Niet iedereen zal tegen de motie stemmen. 50Plus-voorman Henk Krol zei zojuist al een eventuele motie best te willen steunen, "maar niet nu". Ook SP zou nog voor kunnen stemmen.

DerkStokmans Derk Stokmans Nu moeten Roemer en Krol besluiten of ze de motie van afkeuring van Wilders gaan steunen, zonder debat met et kabinet. 25 september 2013 @ 09:05

Volgen

erikvderwalle Erik van der Walle Het verwerpen motie van wantrouwen door oppositiepartijen betekent impliciete steun voor kabinet. Vraag of SP daar bijv blij mee is. 25 september 2013 @ 09:08

Volgen

En nu?

Wat volgt er nu voor de PVV?

erikvderwalle Erik van der Walle Wilders komt nu met motie van wantrouwen. Kamer stemt er mee in om direct te stemmen: zo versterkt PVV zijn eigen isolement. 25 september 2013 @ 09:02

Volgen

erikvderwalle Erik van der Walle Vraag is natuurlijk of PVV-fractie de Kamer gaat verlaten, als de motie van wantrouwen straks door rest van Kamer is verworpen. 25 september 2013 @ 09:02

Volgen

Wilders mag motie van wantrouwen indienen, vergadering even geschorst

Wilders mag zijn motie van wantrouwen indienen. Die kreeg genoeg steun van de Tweede Kamer. Er wordt, wederom vanwege genoeg steun in de Tweede Kamer, meteen over gestemd. De vergadering is vijf minuten geschorst.

VVD-fractiezoorzitter Halbe Zijlsta zei eerder: meteen stemmen en dan doorgaan met het echte debat.

"Na de inbreng van de heer Wilders kan het niveau er alleen nog maar op vooruit gaan."

En deze grap wordt nooit oud:

LodewijkA Lodewijk Asscher De motie die je wist dat zou komen #pvv 25 september 2013 @ 09:04

Volgen

Gunstig voor Rutte?

Politiek redacteur Thijs Niemantsverdiet:

thijsniemant T Niemantsverdriet Op zich zou dit gebekvecht gunstig voor Rutte kunnen zijn: Wilders' aanval brengt coalitie en oppositie mogelijk dichter bij elkaar. #apb 25 september 2013 @ 08:59

Volgen

Commotie over opmerking Pechtold

erikvderwalle Erik van der Walle Verrassende wending: Pechtold begint over NSB-vlag en Hitlergroet tijdens zijn betoging vorige week. Vraagt Wilders afstand ervan te nemen 25 september 2013 @ 08:55

Volgen

Pechtold: "werkt u straks samen in Europa met partijen die discrimineren en antisemitisch zijn?"

Wilders noemt Pechtold een "hypocriet en miezerig mannetje". Hij "laat zich hier door niemand uitmaken voor een halve nazi".

erikvderwalle Erik van der Walle Wilders noemt Pechtold 'miezerig mannetje' en stelt dat PVV niets met extremisme heeft. 25 september 2013 @ 08:56

Volgen

Eerst was het een Mini Cooper

Wilders herhaalde met zijn JSF-grap er een uit 2009.

GoosR Rob Goossens Wilders recyclet grap 2009. Toen: "Als de PvdA zo doorgaat, past de hele fractie straks in een Mini Cooper." 25 september 2013 @ 08:47

Volgen

Toen zei hij "Als de kiezer het voor het zeggen krijgt, dan past de fractie van de Partij van de Arbeid in een Mini Cooper. "

De volledige tekst uit 2009 staat hier.

Toch wat langer dan een paar minuten

Als het zo doorgaat, maakt Wilders dat halfuur nog vol ook:

DerkStokmans Derk Stokmans Voor iemand die zegt dat hij snel klaar zou zijn, is Geert Wilders best lang aan het woord. 25 september 2013 @ 08:49

Volgen

'Gras voor voeten wegmaaien'

Onze politiek redacteur Erik van der Walle:

erikvderwalle Erik van der Walle Buma (CDA) tracht gras voor Wilders' voeten weg te halen: hij komt straks met motie van afkeuring, wordt zijn 20ste, zegt Buma. 25 september 2013 @ 08:50

Volgen

Weer genoeg one-liners

Even een korte greep uit wat nieuwe one-liners van Wilders:

"Als Diederik Samsom zo doorgaat, dan kan de hele PvdA-fractie straks in één JSF-toestel."

"Buma speelt met zijn bandje "Kunduz en de btw-verhogers"

tomjanmeeus Tom-Jan Meeus Roemer die Wilders herinnert aan zijn steun voor Rutte I; een 'geblondeerde Pechtold' 25 september 2013 @ 08:45

Volgen

Wilders met het pak papier

Het pak papier:

Pak papier

Duizend handtekeningen heeft Wilders, duizend mensen die van dit "afbraakkabinet" af willen, zo zegt hij. Of de minister-president dit pak papier in ieder geval in ontvangst wil nemen. Het zijn er in werkelijkheid trouwens 122.000.

erikvderwalle Erik van der Walle Wilders heeft 122.000 handtekeningen meegenomen die zijn verzetsactie tegen 'rampkabinet' Rutte heeft opgeleverd. 25 september 2013 @ 08:41

Volgen

'Heb maar een paar minuten nodig'

Wilders krijgt een halfuur, maar heeft naar eigen zeggen maar een paar minuten nodig. Een motie van wantrouwen hangt in de lucht.

Dus wachten op een serieus alternatief? Dat kan wel even duren.

tomjanmeeus Tom-Jan Meeus Goed, klaar voor het alternatief van Wilders, inclusief doorberekening van het CPB #apb 25 september 2013 @ 08:33

Volgen

De baard is weg

De veelbesproken baard van minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk is verdwenen:

SchoppertRTL Steven Schoppert De baard is er af! http://t.co/9D70knY6Xj 25 september 2013 @ 08:18

Volgen

Waar moeten we op letten?

• Hoe is Ruttes houding? Hoe beweegt hij zich? Komen er toezeggingen aan de oppositie?
• Hoe stelt het CDA zich op? Die partij heeft elf zetels in de Eerste Kamer en kan daarmee in haar eentje het kabinet aan een meerderheid in de senaat helpen. Fractievoorzitter Buma is net als andere oppositiepartijen bereid te onderhandelen. Maar kritisch blijft hij: de participatiesamenleving waarover veel is gesproken , betekent bijvoorbeeld niet meer dan een excuus voor kille bezuinigingen, zo schrijft hij vandaag in een opiniestuk in Trouw.
• Hoe stellen de andere oppositiepartijen zich op? D66, GroenLinks, SGP, ChristenUnie, ze zijn allemaal mogelijk van belang bij het doorvoeren van kabinetsplannen. Een deel van die partijen kwam deze week met tegenbegrotingen, waarin minder dan de zes miljard zal worden bezuinigd. Die zes miljard die overig “staat als een huis” voor de coalitie.
• De SP zal zich fel verzetten tegen de kabinetsplannen, maar ook zij kan eventueel nog het kabinet helpen. En Wilders? Wilders gokt volgens onze politiek redacteur Thijs Niemantsverdriet op nieuwe verkiezingen: die heeft zichzelf al buitenspel gezet.
• Samenspel tussen PvdA en VVD. Prediken ze eenheid of benadrukken ze de verschillen? Zaken als het sociaal akkoord zijn volgens de VVD opeens "niet heilig" meer. Samsom noemde namens de PvdA het akkoord “een stevig fundament”.

“Veel stokpaardjes”, veel “fraaie statements”, zei Niemantsverdriet eerder over wat we vandaag kunnen verwachten. Maar de echte politiek zal zich in de achterkamertjes afspelen. Dan moet het tijdens het debat echter wel concreet worden.

Lees hier een uitgebreidere kijkwijzer met duiding van onze politiek redacteur Thijs Niemantsverdriet.

Lees hier de belangrijkste punten uit de Miljoenennota terug.

Wie kunnen we verwachten?

Een kort spoorboekje van dag een:

- Geert Wilders trapt, als fractievoorzitter van de grootste oppositiepartij in de Tweede Kamer, af;
- Halbe Zijlstra volgt als leider van de grootste regeringspartij;
- SP-leider Emile Roemer mag daarna spreken;
- Als vervolgens Diederik Samsom namens de PvdA heeft gesproken, wordt in volgorde van grootte de sprekerslijst afgewerkt

Dat betekent: CDA (Buma), D66 (Pechtold), ChristenUnie (Slob), GroenLinks (Van Ojik), SGP (Van der Staaij), Partij voor de Dieren (Thieme), 50Plus (Krol)

Bekijk hier meer over de officiële gang van zaken.