Natuurrampen kosten 42 miljoen levensjaren en 250 miljard per jaar

Bij de Verenigde Naties wordt tegenwoordig niet meer gerekend in mensenlevens, maar in levensjaren. Althans, als het gaat om het berekenen van de economische schade na een ramp. Als iemand van achttien jaar bij een ramp overlijdt is dat één mensenleven, tegelijkertijd zijn het tientallen productieve jaren. Jaarlijks, zo hebben de VN becijferd, gaan er zo 42 miljoen levensjaren verloren door aardbevingen, tsunami’s, orkanen, overstromingen, vulkaanuitbarstingen, bosbranden, droogtes of andere vormen van natuurgeweld.

Natuurrampen worden meestal beschouwd als onvermijdelijke gebeurtenissen. Je ziet ze niet aankomen. En zelfs als dat wel zo is, zoals bij orkanen, rest er weinig anders dan wegvluchten en schuilen tot het geweld voorbijgeraasd is.

Toch betekent dat niet dat er helemaal niets tegen te doen valt. Het is belangrijk om de risico’s goed in te schatten, om te weten hoe te reageren als zich een natuurramp voordoet, om wegen en huizen aan te passen, mensen desnoods te verplaatsen naar een veiliger omgeving, en uiteindelijk om goed voorbereid te zijn op het geven van noodhulp.

Een nieuw actieplan

Daarover praten de komende vier dagen zo’n 10.000 vertegenwoordigers uit meer dan 150 landen in het Japanse Sendai – dicht bij de plek waar in 2011 de tsunami aan land kwam. Ze moeten het eens worden over een nieuw actieplan om de weerbaarheid na een ramp te vergroten. Het vorige ontstond tien jaar geleden. Toen werd de urgentie extra gevoeld omdat kort voor die conferentie een van de grootste natuurrampen ooit had plaatsgevonden, de tsunami in de Indische Oceaan eind 2004.

Sindsdien is de kennis over het omgaan met risico’s toegenomen en is de aanpak op sommige terreinen verbeterd. Maar tegelijkertijd zijn – vooral door klimaatverandering – de risico’s zelf een stuk groter geworden. Nu kosten natuurrampen wereldwijd gemiddeld 250 miljard euro per jaar. De verwachting is dat dit bedrag de komende decennia zal toenemen tot 300 miljard, blijkt uit een VN-rapport over de gevolgen van natuurgeweld dat vorige week verscheen.

Het akkoord – dat overigens geen bindend karakter heeft en landen tot weinig verplicht – waarover in Sendai wordt onderhandeld, moet voortbouwen op die nieuwe kennis en een antwoord geven op de vraag welke lessen er kunnen worden geleerd van de afgelopen tien jaar.